Dhoobleey(Idaacadda Sanguuni) Maalinta Caalamiga ah ee -dhimista Khatarta Musiibooyinka sannadkan waxay ku saabsan tahay,Waad cabiri kartaa maamul wanaagga halista musiibada ee nolosha la badbaadiyey, tirada dhimista dadka ay musiibadu saameysey iyo hoos u dhaca dhaqaalaha.
COVID-19 iyo xaaladaha degdegga ah ee cimilada ayaa noo sheegaya inaan u baahanahay aragti cad, qorshayaal iyo karti, hay’ado awood u leh inay ku shaqeeyaan caddaynta sayniska ee danta guud.
Tani waxay u baahan tahay in la helo istiraatiijiyad qaran iyo mid maxalli ah oo loogu talagalay yareynta halista musiibada oo la dhigo dhamaadka sanadka sida ay ku heshiiyeen Dowladaha Xubnaha ka ah Qaramada Midoobay markii ay qaateen Nidaamka ‘Sendai Framework’ ee Yaraynta Khatarta Musiibada ee 2015.
Waxaan u baahanahay inaan aragno xeelado wax ka qabanaya oo keliya halista ah daadadka iyo duufaannada, laakiin kuwa ka jawaaba halista nidaamsan ee ay sababaan cudurrada zoonotic, naxdinta cimilada iyo burburka deegaanka.
Istaraatiijiyad wanaagsan oo heer qaran iyo heer deegaan ah oo loogu talagalay yareynta halista musiibada waa inay ahaato mid dhinacyo badan leh, siyaasadaha isku xira aagagga sida isticmaalka dhulka, xeerarka dhismaha, caafimaadka bulshada, waxbarashada, beeraha, ilaalinta deegaanka, tamarta, kheyraadka biyaha, yareynta saboolnimada iyo la qabsiga isbedelka cimilada.
Maalinta Caalamiga ah ee Yaraynta Khatarta Musiibada waxaa la bilaabay 1989, ka dib markii Golaha Guud ee Qaramada Midoobay uu ugu yeeray maalin si kor loogu qaado dhaqanka adduunka ee wacyigelinta halista iyo yareynta musiibada. Waxaa la qabtaa 13-ka Oktoobar, maalinta ayaa loo dabaaldegaa sida dadka iyo jaaliyadaha adduunka oo dhan ay u yareeyaan u-soo-gaadhista masiibooyinka iyo wacyi-gelinta ku saabsan muhiimadda ay leedahay ku noqoshada halista ay la kulmaan
Sanadkii 2015 shirkii seddexaad ee qaramada midoobey ee looga hadlayey yareynta halista masiibada ee kadhacday magaalada Sendai, Japan, bulshada caalamka waxaa la xasuusiyay in masiibooyinku ay si aad ah ugudhaceen heerka maxalliga ah iyadoo ay suuragal tahay in ay sababaan khasaaro nafeed iyo kacdoon bulsho iyo dhaqaale oo weyn.
Masiibooyinka degdegga ahi waxay barakiciyaan malaayiin dad ah sannad kasta,Musiibooyinka, oo inbadan oo kamid ah ay kasii dartay isbadalka cimilada, waxay saameyn taban kuyeelanayaan maalgashiga horumar waara iyo natiijooyinka lafilayo,Sidoo kale waa heer maxaliga ah in awoodaha si deg deg ah loo xoojiyo.
Qaab dhismeedka ‘Sendai Framework’ ee Yaraynta Khatarta Musiibada waa mid dadku diirada saaraan oo ku wajahan ficil ku wajahan yareynta halista musiibada waxayna quseysaa halista masiibooyinka yar- iyo kuwa baaxada weyn leh ee ay sababaan bini-aadamka, ama khataraha dabiiciga ah, oo la xiriira khataraha deegaanka, farsamada iyo bay olojiga iyo halista.
Xamdi Sugow Lamaane ayaa soo jeedinaysa Warbixintan
